Rasyonel ekonomiye adım atan ve son faiz kararıyla bunu pekiştiren Türkiye, yılın son çeyreğine yaklaşırken, iş dünyasının durumu 131 ülkede operasyonel gücü bulunan bağımsız Türk araştırma kuruluşu AGS Global tarafından yapılan araştırmayla ortaya konuldu.
‘İş Dünyasının 2023 Duygu Barometresi’ araştırmasında, şirketlerin üst yöneticilerine online gönderilen sorulara verilen cevaplar çarpıcı sonuçları ortaya çıkardı. Araştırmaya katılan ve ekonomi yönetiminin aldığı kararları olumlu karşılayan 204 iş dünyası temsilcisi, Merkez Bankası’nın faiz kararını da değerlendirdi.
‘Artış olumlu fakat yetmez’
Araştırmaya katılan iş dünyası temsilcileri ve üst yöneticilerin yüzde 78’i Merkez Bankası Para Politikası Kurulu’nun faizi 750 baz puan artışla yüzde 25’e çıkarmasını olumlu buldu. Bu artışın yeterli olup olmadığı sorusuna ise, ‘Artış devam etmeli’ diyenlerin oranı yüzde 76 olurken, sadece yüzde 24’ü artışın yeterli olduğu görüşünü savundu. Artışın sürmesini isteyenler, bu faiz oranları ile enflasyonla mücadele edilemeyeceğini, faizin enflasyonun üzerine çıkarılması gerektiğini ifade etti.
Enflasyon hedefi ikna etmedi
AGS Global’in araştırmasına katılan iş dünyası temsilcilerinin yarısından fazlasına göre enflasyon hedefi ikna edici değil. Merkez Bankası’nın 2023 için yüzde 58, 2024 yılı için yüzde 33 ve 2025 için ise yüzde 15 olarak açıkladığı enflasyon hedefi ikna edici olmaktan uzak bulunuyor. İş dünyasının yüzde 56,9’u hedeflerin tutmayacağı görüşünü taşırken yüzde 43,1’i ise hedefleri gerçekçi buluyor.
KKM’den çıkan para nereye gidecek?
124,7 milyar doları bulan Kur Korumalı Mevduat’ı (KKM) sona erdirmek için attığı adımlar da iş dünyası temsilcileri tarafından olumlu karşılandı. Araştırmaya katılanların yüzde 66,7’sine göre, KKM’den çıkışın ilk adımı olan ‘TL payına göre menkul kıymet tesis ve zorunlu karşılık uygulanmasına son verilmesi’ kararını olumlu buldu. İş dünyasının yüzde 23,5’i KKM’den çıkış konusunda kararsız kalırken, yüzde 9,8’i kararı olumsuz buldu. KKM’den çıkan birikimin nereye gideceği konusunda ise çoğunluk dövizde birleşti. Araştırmaya katılanların yüzde 43,1’i paranın dövize, yüzde 23,5’i altına, yüzde 11,8’i gayrimenkule, yüzde 11,8’i borsaya ve yüzde 9,8’i ise TL mevduata gideceğini öngördü.
Önce kamu ve hükümet tasarruf etsin
Katılımcıların tasarruf yapması/harcamalarını kısması gerektiğini düşündüğü ilk ve neredeyse tek kesim açık ara kamu-hükümet tarafı olurken, onu özel sektör ve hane halkı-vatandaşlar izliyor. İş Dünyası temsilcilerinin yüzde 90,2’si harcamaların kısılmasında kamu ve hükümeti öncelikli görürken özel sektör diyenlerin oranı yüzde 5,9’da, hane halkı diyenlerin oranı ise yüzde 3,9’da kaldı.
AB’ye tam üyelik açıklamaları heyecan yarattı
AGS Global Kurucu CEO’su Ahmet Güler, araştırmanın sonuçlarının iş dünyasının halen temkinli bekleyişini sürdürdüğünü ortaya koyduğunu söyledi. ‘İş Dünyası Duygu Barometresi’ araştırmasının sonuçlarını değerlendiren Güler, “Son zamanda AB ile yakınlaşma açıklamalarının patron ve yöneticilerde heyecan uyandırdığını görüyoruz. Araştırmaya katılanların yüzde 74,5’i AB ile tam üyelik perspektifine olumlu bakarken, iş dünyasının sadece yüzde 7,8’i olumsuz yaklaşıyor. Yüzde 17,7’si ise bu konuda kararsız bir tavır sergiliyor” dedi.
Temkinli bekleyiş 3,5 yılın zirvesinde
Ekonomi yönetiminin doğru hamleleri destekleyen, ancak halen alınan kararların yetersiz olduğunu düşünen iş dünyasının yılın son çeyreğinde önünde en büyük sorun olarak finansmana erişimi gördüğünü ifade eden Güler, “Araştırmaya katılanların yüzde 88’i finansmana erişmekte sıkıntı yaşadığını ve yaşamaya devam edeceğini düşünüyor. Onu maliyetlerin yükselmesi, tutarsız politikalar, resesyon tehlikesi ve göçmen sorunları izliyor. Bu sıkıntılar da iş dünyasını dördüncü çeyrekte daha temkinli olmaya itiyor. Bu sıkıntılar nedeniyle iş dünyasının üçte ikisi yılın son çeyreğinde şirketinin temkinli bekleyişe devam edeceğini söylüyor. Bu 2020 Şubat’ından bu yana tarihsel zirveyi temsil eden bir veri” açıklamasını yaptı.