TÜRKİYE'NİN BRICS ÜYELİĞİ: “INDIA BLOCS TURKEY”

Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı Dezenformasyonla Mücadele Merkezi, Alman medyasındaki Hindistan'ın Türkiye'nin BRICS başvurusunu reddettiğine yönelik haberlerle ilgili açıklama yaparak iddianın doğru olmadığını  açıklamıştır. Hindistan'ın, Türkiye'nin BRICS’e üyelik talebini kabul etmediği iddiasını Alman Bild gazetesi haber yapmıştır: “Erdoğan’s BRICS dream shattered” Hindistan'ın bu kararı Türkiye'nin Pakistan ile olan yakın ilişkilerini gerekçe göstererek aldığı ve üyelik için gerekli olan oybirliğinin sağlanamadığı ileri sürülmüştür. BRICS ülkelerinin liderleri tarafından gerçekleştirilen toplantıda  yeni üye kabul etmeme kararı alındığı açıklanmıştır. 

Son olarak İran, Mısır, Etiyopya, Birleşik Arap Emirlikleri ve Suudi Arabistan BRICS’e katılmış, yalanlanmış olsa da Türkiye, Azerbaycan ve Malezya  üyelik başvurusunda bulunmuştur. BRICS’in yakın gelecekte genişleme adımı atmayacağı  açıklanmıştır. Asya Pasifik bölgesindeki BRICS benzeri diğer kuruluşlar “Küreselleşen  Dünya’da Uluslararası Kuruluşlar” kitabımda açıklanmıştır.

Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı Dezenformasyonla Mücadele Merkezi, iddialarla ilgili  olarak yapmış olduğu açıklamada "Bazı basın yayın organlarında yer alan 'Türkiye'nin BRICS'e üyeliği Hindistan tarafından engellendi' iddiası doğru değildir. Rusya'ya bağlı Tataristan Cumhuriyeti'nin başkenti Kazan'da düzenlenen ve Cumhurbaşkanımız Sn. Recep Tayyip Erdoğan’ın katıldığı BRICS Zirvesi kapsamında düzenlenen Genişletilmiş Liderler Oturumu’nda diğer ülkelerin üyelik süreci gündeme gelmemiştir. Zirvede BRICS topluluğunun genişlemesiyle ilgili süreç ele alınmamıştır. Dolayısıyla Hindistan’ın Türkiye'nin BRICS üyeliğine engel olduğu iddiası gerçeği yansıtmamaktadır. Resmi kaynaklar dışında yapılan açıklamalara itibar etmeyiniz."  denilmiştir. Kremlin'den yapılan açıklamada ise Ankara'nın NATO üyeliğinin BRICS için bir engel teşkil etmediği  açıklanmıştır. 

Foreign Policy (ABD) dergisinde,  “Türkiye'nin BRICS denge gösterisi” başlığı altında,  Ankara'nın  üyelik başvurusunda bulunarak Batı'ya söz konusu hamlenin hafife alınmaması gerektiğinin işaretini verdiği açıklanmıştır. Foreign Policy’nin bu konudaki tespiti önemlidir: "Türkiye BRICS'e tam üye olur ya da ortak ülke unvanıyla katılırsa, bazı analistlerin Batı hakimiyetine bir meydan okuma olarak gördükleri BRICS'te aktif rol oynayacak ilk NATO üyesi ve uzun vadeli AB üyelik adayı ülke olacaktır."    

Türkiye NATO ve OECD üyesi olup,  AB’ye üyelik başvurusu yapmış  olan bir  ülkedir.  Türkiye’nin,  BRICS’e olan ilgisi  2018 yılından bu yana bilinmektedir.

Resmi rakamlara göre Türkiye-BRICS  ticaret hacmi 2013 yılında 74,3 milyar dolardan 2023 yılında 121,3 milyar dolara ulaşmıştır.  Geçen yıl Türkiye’nin Rusya ve Çin ile ticareti 105 milyar dolardır. Bu rakam, toplam dış ticaretin  yüzde 17’sini oluşturmuştur. Rusya, Türkiye’nin başlıca enerji tedarikçisidir. Türkiye’yi 2023 yılında 6,3 milyon Rus turist ziyaret etmiştir. 1987’den bu yana Türk müteahhitler, Rusya’daki projelerden yaklaşık 102 milyar dolar kazanmıştır.

Türkiye’nin AB üyeliği hedefinin  gündemden çıkması, BRICS’e yönelmesinde siyasi bir faktördür. Ekonomik açıdan BRICS, Türkiye için daha çok Rusya ve Çin anlamına geliyor. Bu iki ülke Türkiye-BRICS ticaretinin yüzde 87’sini oluşturmaktadır.   Türkiye’nin bu iki ülkeye olan ihracatı, ithalatının  yüzde 15,7’ni oluşturmaktadır. 

BRICS bünyesindeki ülkelerin toplam nüfusu 3,5 milyardır. Batı nüfusunun giderek yaşlandığı, ekonomik verimliliğin azaldığı  süreçte BRICS, büyük çoğunluğu 35 yaş altı genç nüfustan oluşan bir nüfusa sahiptir. BRICS ülkelerinin ekonomilerinin toplam büyüklüğü 29 trilyon dolar seviyesindedir. Bu gösterge, dünya ekonomisinin yaklaşık yüzde 30'nun BRICS ülkeleri tarafından kontrol edildiği anlamına gelmektedir. BRICS, büyük ölçüde   kalkınma sürecindeki ülkelerden oluşmaktadır. 

Türkiye,  BRICS’in “üyesi” değil “ortağı” olacaktır. Çünkü, örgüte katılmak isteyen yeni ülkelere  üyelik değil,  “ortak devlet” (partner state) statüsü verilecektir. Türkiye’nin BRICS’e katılımı konusu, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın  Haziran ayında Çin Halk Cumhuriyeti’ne yaptığı ziyaret sırasında Türkiye’nin bu uluslararası kuruluşla “yeni işbirliği imkanları araştırdığını” açıklaması, hemen ardından Moskova’da Rusya lideri Vladimir Putin’i ziyaret ederek Türkiye’nin BRICS ile “işbirliği niyetini” duyurmasıyla birlikte  bir tartışma  başlamıştır.

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, mevcut uluslararası sistemin insanlığın ihtiyacına artık cevap vermediğini ve iflas etmiş durumda olduğunu belirterek, Türkiye'nin küresel sistemin işleyişi konusunda öneriler sunmaya devam edeceğini  açıklamıştır.  

BRICS'e üyelik konusuna ilişkin soruya  cevap veren Bakan Fidan, "Bu devam eden bir süreç. Çünkü BRICS'in kendisi de evriliyor. O da bir kimlik arayışı içerisinde, kurumsallaşma içerisinde."  demiştir. Fakat gerçek öyle değildir. Sayın Bakan Fidan,  “INDIA BLOCS TURKEY ENTRY” başlığı ile ilgili olarak  açıklama yapmak durumundadır. Hindistan’ın vetosu  basına yansımıştır. Saklanacak bir durum yoktur. Belgesi yukarıdadır. Benzer şekilde Brezilya da Venezuela’nın üyeliğini veto etmiştir.