Dünden devam...
12 Eylül 1980'de ülke yönetimine askerlerin el koymasının ardından, ülke genelinde yaşanan siyasi cinayetlerin sona ermesi, güvenlik güçlerinin şiddet eylemlerini bu müdahale öncesinde neden önlemediği/önleyemediği sorularını da beraberinde getirmiştir.
Amerika Birleşik Devletleri yönetiminin darbeden haberdar olduğu ve darbe gecesi Başkan Jimmy Carter'e: "bizim çocuklar işi bitirdi"anlamında bir mesajın, bir toplantının ortasında iletildiğinin basına yansıması üzerine, 12 Eylül'de ABD'nin rolü konusunu da tartışmalara açmıştır!
Siyasi Yasaklar ve Özallı Yıllar:
7 Kasım 1982 tarihinde yeni anayasa halkoyuna sunularak % 91,3 oyla kabul edilmiş; aynı oylamayla MGK ve Devlet Başkanı Kenan Evren'de 7'nci Cumhurbaşkanlığına seçilmiştir.
Askeri müdahale sonrasında, milletvekili seçimlerinin 6 Kasım 1983'de yapılacağı açıklandı ve 1983 yılının ortalarında siyasi faaliyetler serbest bırakıldı. Ancak bu süreçte MGK (milli güvenlik konseyi) işleri sıkı tutuyordu. Parti kurulurken, MGK'ya kurucuları veto etme yetkisi verildi. Bu yetki çerçevesinde CHP'nin tabanına hitap eden Erdal İnönü'nün (kendisini sevgi ve rahmet duygularıyla anıyorum.) kurduğu SODEP, (Sosyal Demokrasi Partisi), Adalet Partisinin devamı olarak kurulan BTP, (Büyük Türkiye Partisi) ve DYP, (Doğru Yol Partisi) bu vetolardan nasibini almıştır.
Seçimlere Turgut Özal'ın başında bulunduğu ANAP, (Anavatan Partisi) ve Necdet Calp'in başında bulunduğu HP (Halkçı Parti) ve MGK'nın desteklediği, başında da Turgut Sunalp'in (E. Orgeneral) bulunduğu MDP (Milliyetçi Demokrasi Partisi) katıldı.
12 Eylül 1980 askeri müdahalesinden sonra IMF politikalarını uygulamak amacıyla, Bülent Ulusu Hükümeti'nde, ekonomiden sorumlu Başbakan yardımcılığı görevine getirilen, göreve getirildikten 22 ay sonra istifa eden ve 20 Mayıs 1983'de Anavatan Partisi'ni kuran Turgut Özal; 6 Kasım 1983 seçimleri sonucunda tek başına iktidara geldi ve yeni hükümeti kurdu. (Bu seçimde ANAP % 45 oy oranıyla 212 milletvekilliği, HP % 30 oy oranıyla 117 milletvekilliği, MDP ise 71 milletvekilliği almıştı.) 6 Kasım 1983'deki seçimlerde, 400 kişiden oluşan parlamentoda 212 milletvekili çıkararak iktidar ve 45'nci dönem Başbakanı olan Turgut Özal, 1984 yerel seçimlerinde de, tekrar iktidar oldu.
25 Mart 1984'te yapılan yerel seçimlere, SODEP'te katıldı ve ANAP'ın ardından %23,4 oy alarak ikinci parti oldu.
Demokrat Parti (DP) ve Adalet Partisi (AP)'nin devamı olarak kabul edilen Doğru Yol Partisi 1983 yılında kurulduğunda, Genel Başkanlığında Ahmet Nusret Tuna vardı. Ancak bir ay kadar partiye başkanlık etti. Ardından Yıldırım Avcı başkanlığa geldi. 1985'teki olağan kurultayda Hüsamettin Cindoruk'a yenilerek başkanlık görevini bıraktı.
13 Nisan 1984'te toplanan SODEP 1'nci kurultay'ında, Genel Başkan Erdal İnönü, solda tek çatının şart olduğunu söyledi ve 26 Eylül 1985'te Gürkan ve İnönü SODEP ve HP birleşme protokolünü imzaladılar. Yeni partinin adını Sosyal Demokrat Halkçı Parti olarak açıkladılar.
HP kurultayı toplanarak, partinin adı, SHP (sosyalist halkçı parti) olarak değiştirildi. Ardından toplanan SODEP kurultayında parti feshedildi ve SHP'ye katıldı. 30 Mayıs 1986'da SHP 1'nci kurultay'ı toplandı ve Erdal İnönü genel başkan seçildi.
14 Kasım 1985'te Rahşan Ecevit tarafından kurulan DSP; eski Halkçı Partiden ayrılıp, bağımsız kalmış; ya da SHP'den görüş ayrılıkları nedeniyle ayrılmış kimi milletvekillerinin katılımıyla T.B.M.M'de grup oluşturmuştur.
12 Eylül 1980 Askeri müdahalesine kısa bir bakış ve özeleştiri:
80'li yılların hemen öncesi ve sonrasında; bu kritik süreçte görevim ve görev yerim nedeniyle, ben de önemli olayları gördüm ve yaşadım!
Özet Olarak neydi bunlar? Kısaca bir bakalım:
(12 Eylül 1980 askeri müdahalesi öncesinde; İstanbul'da görev yapan bir T.S.K mensubu olarak, bu süreçte yaşadığım olayları, çok tarafsız bir gözle ve yaşadıklarımdan yola çıkarak analiz etmek, doğruları ve yanlışları ile tarihe not düşmemin önemli bir görev olduğuna inanıyorum…)
Devam edecek…
