2021 ocak ayında, bir Euro 1 dolar 21 cent idi. 2025 Ocak ayında bir Euro 1 dolar üç cent’e geriledi.
Euro’nun değer kaybetmesi, Avrupa’nın dış ticarette rekabet gücünü artırır. Geçmişte zaman zaman AB güçlü Euro’nun ihracatını azalttığından ve ithalatını da artırdığından şikayet ediyordu.
Türkiye’de de 2005-2012 yılları arasında sıcak para girişi döviz arzını artırmış, TL yabancı paralara karşı değer kazanmıştı. Bu nedenle cari açık artmış, üretim ithal girdiye bağımlı olmuştu. Bugün imalat sanayiinde ithal girdi kullanımı yüksektir. Bunun içindir ki cari açıkla büyümeyi sürdüremedik.
- Euro’nun Dolar karşısında değer kaybetmesinin bir nedeni, 2021 ile 2024 arasında geçen dört yılda AB’ enflasyonu daha yüksek çıkmasıdır. Bu dört yılda kümülatif olarak ABD’de fiyatlar yüzde 120,65 oranında artarken, AB de daha yüksek yüzde 126,14 oranında arttı.
ABD VE AB’DE YILLIK TÜFE
Yıllar ABD Avrupa
2021 7,0 5,3
2022 6,5 9,2
2023 3,1 6,4
2024 2,7 3,1
Endeks 120,65 126,14
2. ABD’de FED faiz oranlarını daha erken ve hızlı artırdı. Fonlar dolara yöneldi.
3. Rusya – Ukrayna savaşı, AB de enerji maliyetlerinin artırdı, büyümeyi düşürdü.
Bundan sonra ne olur?
1967 İLE 2024 SONU DOLAR ENDEKSİ
Yukarıdaki grafik dolar endeksinin 60 yıllık seyrini gösteriyor. En yüksek olduğu tarih, 1 Şubat 1985‘tir. Endeks değeri 160,410 dur. En düşük olduğu zaman 1 Mayıs 2008’dir. Endeks değeri 72,879‘dur. Bu oranlar Dolar endeksinin uzun dönemde ne kadar kırılgan olduğunu gösterir.
Bundan sonrası Trump’ın tutumuna bağlı olarak değişecektir. Söz gelimi;
Trump, gümrük tarifesini değiştirir ve Çin’e yüksek kotalar uygularsa, ara malı ve hammadde ihtiyacı artar ve ekonomi daralır.
Aslında Trump devlet yönetmekle şirket yönetmeyi aynı çizgide görüyor. Oysaki ABD başkanlık ekonomi danışmanlarının ve Fed başkanlarının çoğu Nobel ödülü almış kişilerdir. Korkarım Trump bunlarla değil de, Elon Musk gibi spekülatörlerle ekonomiyi yönetmeye çalışırsa, ABD’yi ve doları çok sorun bekliyor olacaktır.
